About Love IV. Love is everywhere. Just look around. So many people you see everyday. All of them with their own stories, their needs, desires and disappointments. Next in row talking about her experiences is Rosie.

 

"With most people around me I feel totally disconnected"

Rosie (36 years) is tired of her pattern of passivity. But what to do? Why does she always run to the same walls when she starts a new relationship? And always those relationships refer to herself: "I do not love myself. I can not deal with my imperfections."

By Dominique Verschuren

Rosie: "I can't tolerate anyone around me too long. Since a couple of months there is something in me that makes that I totally don't feel connected with the most people around me. It is precisely this connection I have been facing. But in my mind I yearn for it continuously.

Love gives the most complete sense of existence. If you go to Paris and you can choose between a very good friend or your lover than I think anyone will choose that lover. It's a more complete experience: the physical linked to the mental to the emotional, all these areas come together in the bond of love. It's unique. In my ideal movie I feel completely connected, completely at my place. Because I never experience that in reality, I think it's never enough."

 

House of love

"The muddle of my life has to do with being afraid of closing doors. If I start a new relationship I step into a house, but I always leave the windows and doors open. There always have to be an exit. More and more I realize it's a certain pattern, through which I don't engage completely. At the moment I step outside the relationship and leave it behind me, I don't close that door behind me. All relationships I've had are very much symbolized by open doors and windows. So you always sitting in the draught and you have constantly a stiff neck or a cold.

That cold is expressed in constant doubt. Is this what I really want? Isn't there something more appropriate, better, more grand and more immersive? It's almost never enough. That has to do with some ideal image. That movie is in my head and I can see it. And not everything in that movie fit into my life. Even if I can recognize that something is beautiful. If I choose someone I always panic for something I leave. I'm going to Paris, but how would it be in Moscow or in Iceland? But luckily I can go next year. This is not possible if you really want to go for a relationship. Now I realize that it is not enough because all my doors and windows are open."

 

Tiresome love-sickness

 

"All my crushes are linked to a situation of non-commitment. From the moment that the non-commitment threatens to fall, then also the love-sickness disappears.

For a long time I was in love with P. In my experience he was the man I wanted, no doubt about it. I suffered from it. Actually my bond to him was in his rejection of me. You feel so vulnerable, that other person has so much power over you because you are so vulnerable. That is terrifying. The worst thing is being rejected by someone you're terribly in love with. That hit you in your deepest core. You only fall in love if that person has touched you. Being rejected makes you so insecure. Like a cut inside you. I understand very well that people who experience that once or twice, say: please let me never fall in love again. They rather prefer a safe relationship they can control. This begins to outweigh the sadness, the helplessness, the vulnerability of a love that is not answered.

 

You've got the love-sickness that you are very happy to see that person, or very nervous beforehand. The love-sickness which you speak together when the other is not around. Constant dialogue in your head. Pleasant kind of love that brings color in your life. There's also love that comes across like a disease. Twice I experienced it. Like they have injected drugs in your arms, you have absolutely no control over it. 24 hours a day it has you in her power. You get obsessed. It gives you wings, but it is so difficult because you can't turn it on or off. I can't function then anymore. The first time I experienced it, it cost me almost a year. I couldn't concentrate, I couldn't read, I could no longer write a paper. I could think of nothing else. A complete helpless feeling. You feel ridiculous. You do things you felt embarrassed afterwards."          

 

 You can't change the other

 

"I do not love myself. Currently not. Earlier neither. I can't deal with my imperfections. I've never been proud of myself. Sometimes I feel like I can give more to people if I'm not in a relationship. In all those relationships I experienced a feeling of failure. Maybe I blocked on expectations. With lovers and friends can I be more myself. In a relationship I give too much of myself away. Binding is for me the same as losing yourself in the bad sense of the word. Always a constriction or something that you can't hold intact. That's that fear of commitment. I can't think, just try it three months and then we'll see. From the moment I'm in a relationship, I do not know where I end and the other begins. Everything blurs. Being alone is much more clear. You just have to take yourself into account. Loneliness is a clear emotion and only you possess it. I have less difficulty with that than being in a relationship with someone you feel he reproaches you.

 

Very important is to be yourself and dare to remain, from the beginning. If you always go to bed at ten o'clock and the other person continues until one a.m. then you should not be tempted also to sleep later. That always avenges. Because you do not show who you really are, because you are deceiving yourself at that moment. Sooner or later there comes a time when you still want to go to bed at ten o'clock and the other begins to reproach you because in the beginning you did participate and now not anymore. From the beginning you have to dare to be yourself fully. From the beginning to stand up for the things you stand for. That is the only way to really get together or not. Many people make the mistake to start blaming after ten years that the other does not take them into account. Actually they have to blame themselves. You must know which battles you want to fight for: what is important to me and what is less important? On what can I do a concession?      

I find that very difficult. You can't change the another person and you don't want the other person to change you. But how do you deal with differences? Because they are always there. How do you deal with it so you remain true to yourself and the other also can be himself, but at the same time you can discuss certain things? For me that's a difficult balance. I have so far not found a way to deal with it. When you do something out of love, when do you deny yourself?"

 

 Go for it!

 "I don't believe in the principle: this it's not the right time, first I need time for myself. If you really want to be with somebody, even when he's living on the other side of the world, you just go for it. You leave it all behind or you try to arrange the circumstances as good as possible to be with the one. Don't waste words on excuses like: my last relationship was not so good or differently, or: is this the right time? You go for it like it is the first and only thing in your entire life. Doubts I see as an alarm. That makes it so confusing for me personnally. I always get those signals, unless someone don't chooses for me. Even if the right man comes along, then I have that alarm. Then it's not because of that person or the circumstances, but it's me.

Maybe I should decide not to step into a relationship for the next three years. And perhaps dedicate the time to something else, writing a book. Looking back since my last eighteen years relationships cost me much time and energy consuming it. Actually, it cost more than it brought me."

http://www.youtube.com/watch?v=JS8m44KjGGU
 

 

de Liefde IV. De liefde is overal. Kijk maar om je heen. Zoveel mensen die je op een dag ziet. Allemaal met hun eigen verhalen, hun behoeften, verlangens en teleurstellingen. De volgende in de reeks die over haar ervaringen vertelt is Rosie.

 

"Met de meeste mensen om mij heen voel ik mij totaal niet verbonden"

 

Rosie (36 jaar) is haar patroon van passiviteit beu. Maar wat dan te kiezen? Waarom loopt ze altijd weer tegen dezelfde muren op in een nieuwe relatie? En altijd wijzen die relaties weer naar haarzelf: "Ik hou niet van mezelf. Ik kan niet omgaan met mijn onvolkomenheden."

 

Door Dominique Verschuren

 

Rosie: "Ik kan niet te lang iemand rond mij verdragen. Sinds een paar maanden is er iets in mij waardoor ik mij met de meeste mensen om mij heen totaal niet meer verbonden voel. Het is juist die verbondenheid waar ik mee worstel, die kan ik niet aan. Maar in mijn hoofd snak ik er voortdurend naar.

De liefde geeft het meest complete gevoel van bestaan. Als je naar Parijs gaat en je mag kiezen tussen een hele goede vriend(in) of met je geliefde dan denk ik dat iedereen die geliefde kiest. Omdat dat een veel completere ervaring is: het fysieke aan het geestelijke aan het emotionele, al die gebieden komen samen in die liefdesband. Geen enkele andere band doet dat. In mijn ideale film voel ik mij compleet verbonden, compleet op mijn plaats. Ik val met mezelf samen. Omdat ik dat in de realiteit nooit ervaar, denk ik dat het nooit genoeg is."

 

Het huis van de liefde

 

"Het aanmodderen in mijn leven heeft te maken met geen deur durven dicht te doen. Als ik een relatie begin dan stap ik een huis binnen, maar ik laat altijd de ramen en deuren openstaan. Als ik weg wil, moet er altijd die uitgang zijn. Ik besef meer en meer dat dat een bepaald patroon is, waardoor ik mij niet volledig engageer. Op het moment dat ik buitenstap en die relatie achter mij laat, sluit ik die deur ook niet achter mij. Alle relaties die ik heb gehad worden daar heel erg door gesymboliseerd, door altijd met open ramen en open deuren te zitten, waardoor je eigenlijk altijd in de tocht zit en constant een stijve nek of een verkoudheid hebt.

Die verkoudheid uit zich in voortdurende twijfel. Is dit wel wat ik wil en is er niet iets dat gepaster, beter, grootser of meeslepender is? Het is bijna nooit voldoende. Dat heeft te maken met een of ander ideaalbeeld. Die film bestaat in mijn hoofd en ik kan die bekijken. En alles wat niet in die film zit, past niet in mijn leven. Zelfs als ik kan onderkennen dat iets mooi is. Als ik kies voor iemand heb ik altijd paniek om dat wat ik laat liggen. Ik ga nu naar Parijs, maar hoe zou het zijn in Moskou of in Ijsland? Maar daar kan ik volgend jaar nog naar toe. Dat geldt niet voor een relatie als je er echt voor wilt gaan. Ik besef nu dat het niet genoeg is omdat ik al die deuren en ramen open laat staan."

 

Vervelende verliefdheid

 

"Al mijn verliefdheden zijn gekoppeld aan een situatie van vrijblijvendheid. Vanaf het moment dat die vrijblijvendheid dreigt weg te vallen, dan is ook de verliefdheid weg bij mij.

Ik ben heel lang verliefd geweest op P. In mijn beleving was dat echt de man die ik wou, er was geen twijfel mogelijk. Ik zag er enorm van af. Eigenlijk zat mijn binding naar hem in zijn afwijzing van mij. Je voelt je zo kwetsbaar en die ander heeft zoveel macht over je, omdat je juist zo kwetsbaar bent. Dat is angstaanjagend. Het ergste wat bestaat is om afgewezen te worden door iemand op wie je verschrikkelijk verliefd bent. Dat raakt je zo in je diepste kern. Je wordt pas verliefd, als die persoon je heeft geraakt. Als je dan afgewezen wordt, dan maakt je dat zo onzeker. Dat komt als een messteek binnen. Ik snap heel goed dat mensen die dat een of twee keer meemaken, dat die zeggen: laat me alsjeblieft nooit meer verliefd worden. Zij verkiezen dan liever een veilige relatie die ze onder controle hebben, die ze in de hand hebben. Dat begint op te wegen tegen het verdriet, de machteloosheid, de kwetsbaarheid van een verliefdheid die niet beantwoord wordt.

Je hebt de verliefdheid waarbij je heel blij bent om die ander te zien, of heel zenuwachtig vooraf. De verliefdheid waarbij je gesprekken aan het voeren bent ook als die persoon er niet is. Voortdurend die dialoog in je hoofd. Aangename vorm van verliefdheid die kleur geeft, die een gloed geeft over het dagdagelijkse bestaan. Je hebt ook verliefdheid die overkomt je als een ziekte. Die heb ik twee keer meegemaakt. Alsof ze drugs in je armen hebben gespoten, je hebt er totaal geen controle over en het is iets dat jou belemmert in je functioneren, het heeft je 24 uur per dag in haar macht. Je raakt er door geobsedeerd. Het geeft je vleugels, maar het is zo lastig omdat je het niet aan en uit kunt zetten. Ik functioneer dan ook niet. De eerste keer dat ik dat meemaakte, heeft me dat bijna een jaar gekost. Ik kon mij niet concentreren, ik kon niet meer lezen, ik kon geen paper meer schrijven. Ik kon aan niets anders meer denken. Ik vond dat een heel machteloos gevoel. Gevoel van ontoerekeningsvatbaarheid, het heeft totaal niet meer met de werkelijkheid te maken. Je voelt je belachelijk. Je doet dingen waar je je achteraf voor geneert."

 

De ander kun je niet veranderen

 

"Ik hou niet van mezelf. Op dit moment niet. Vroeger trouwens ook niet. Ik kan niet omgaan met mijn onvolkomenheden. Ik ben ook nog nooit trots geweest op mezelf. Ik heb soms het gevoel dat ik meer kan geven aan mensen als ik niet in een relatie zit. In al die relaties heb ik een gevoel van mislukking ervaren. Misschien sla ik tilt op verwachtingen. Bij minnaars en vrienden kan ik meer bij mezelf blijven. In een relatie geef ik teveel van mezelf weg. Binden is voor mij gelijk aan jezelf verliezen in de slechte zin van het woord. Altijd een beklemming of iets dat je niet intact kunt houden. Daar moet die bindingangst in zitten. Ik kan niet denken: probeer het gewoon drie maanden en dan zien we wel. Vanaf het moment dat ik in een relatie zit, weet ik niet waar ik eindig en die ander begint. Alles vertroebelt. Alleen zijn is veel duidelijker. Je moet alleen tegenover jezelf verantwoording afleggen. Eenzaamheid is een duidelijk emotie en die is alleen van jezelf. Daar heb ik het veel minder moeilijk mee dan in een relatie voelen dat iemand jou iets verwijt. 

Heel belangrijk is dus om jezelf te blijven en te durven blijven, vanaf het begin. Als jij altijd om tien uur naar bed gaat en die andere persoon blijft tot één uur op dan moet je niet in de verleiding komen om ook later op te blijven. Dat wreekt zich altijd. Omdat je niet toont wie je echt bent, omdat je ook jezelf bedriegt op dat moment. Vroeg of laat komt er een moment dat je toch om tien uur wilt gaan slapen en die ander begint je dat kwalijk te nemen omdat je in het begin wel meedeed. Je moet van in het begin voluit jezelf durven te zijn. Van in het begin opkomen voor de dingen waar je voor staat. Dat is ook de enige manier om echt tot elkaar te komen of echt niet. Heel veel mensen maken de fout om na tien jaar de ander te verwijten dat die persoon geen rekening met hen houdt, terwijl ze eigenlijk zichzelf moeten verwijten. Je moet weten je gevechten te kiezen: wat is wel belangrijk voor mij, wat is minder belangrijk voor mij om voor te strijden? Op wat kan ik een toegeving doen?

Ik vind dat heel moeilijk. Je kunt de ander niet veranderen en je wilt dat de ander dat ook niet bij jou doet. Maar hoe ga je om met verschillen? Want die zijn er altijd. Hoe ga je er mee om zodat je trouw blijft aan jezelf, dat de ander zichzelf kan blijven maar dat je tegelijkertijd wel bepaalde dingen mag aangeven. Dat vind ik een moeilijk evenwicht. Ik heb tot nu toe nog geen manier gevonden om er mee om te gaan. Ik ben er elke keer weer op stukgelopen. Wanneer doe je iets uit liefde, wanneer verloochen je jezelf?

 

 

Ga ervoor!

Ik geloof niet in het principe: het is nu niet het moment, ik heb eerst nog tijd voor mezelf nodig. Als je iemand echt wilt, al woon je aan de andere kant van de wereld, dan ga je er gewoon voor. Dan ga je niet zitten zeiken van: mijn vorige relatie en is dit nu wel het juiste moment. Je gaat ervoor alsof het eerste en het enige in je hele leven is. Twijfels zie ik dan ook als een alarmsignaal. Dat maakt het zo verwarrend. Ik krijg die signalen altijd, tenzij iemand niet kiest voor mij. Zelfs als de juiste man langskomt, dan komt dat alarmsignaal. Dan ligt het niet aan die persoon of de omstandigheden, maar dan ligt het aan mij.

 

Misschien kan ik beter beslissen om de komende drie jaar me niet bezig te houden met relaties. En me wijden aan iets anders, bijvoorbeeld een boek schrijven. Als ik terugkijk sinds mijn achttiende jaar heeft het zoveel tijd en energie in beslag genomen. Eigenlijk veel meer dan het mij iets heeft opgebracht."

Geluk anno 2012: waar zijn jongeren naar op zoek?

 

"Ik ben gelukkiger dan drie jaar geleden," zegt Silke, "Mijn ouders waren toen aan het scheiden en mijn vader was al ziek. Dat werd te veel. Alles is rustig nu, geen problemen. Ik ben gelukkig." Gemiddeld geven jongeren zichzelf een 7,66 op tien op de geluksbarometer. Dit cijfer stond in het onderzoeksrapport Hip Hip Happy van In Petto, enkele jaren geleden. Maar wat betekent geluk precies voor de huidige generatie? Krax+ sprak enkele openhartige tieners.

 

Door Dominique Verschuren

 

Het welzijn van jongeren. Een hele sector is ernaar ingericht: van jeugdwerk tot aan mentale gezondheid. Er worden beleidnota's opgesteld, dure onderzoeken gedaan (die soms in een la verdwijnen), brochures verschijnen met alle info die jongeren moeten weten. En nog is dat niet altijd voldoende. Iedere jongeren in Vlaanderen bereiken is een illusie: zoveel verschillende jongeren in evenveel verschillende omstandigheden en met ieder zijn of haar eigen behoeften. Probeer daar maar eens op in te spelen.

Wat hier volgt is een vrijblijvende steekproef. Enkele jongeren die vertellen over hun geluksfactoren, hun behoeften en hun toekomstperspectieven. Welzijn lijkt een containerbegrip. In dit artikel krijgt de term een gezicht door individuele verhalen. Misschien niet altijd verhalen die letterlijk voor duizenden leeftijdgenoten gelden, maar die zeker wel op een hoger niveau representatief zijn voor jongeren anno 2012.

 

Het gehoor dat ik krijg

 

Silke (16 jaar): "Het is voor mij belangrijk als ik het gevoel krijg dat ouders en volwassenen naar mij luisteren. Het gevoel dat ik steun krijg. Zodat ik niet het gevoel krijg dat ik tegen muren zit te praten. Mijn ouders kunnen dat gelukkig goed en kunnen mijn mening appreciëren."

Erkenning, een luisterend oor. Jongeren vragen er zelden om. Integendeel. Vaak willen ze er niets van weten. Maar in die ontkenning schuilt de hunkering. Dimitri (17 jaar): "Mijn vader luistert niet: zijn wil is wet. Dat is wel lastig. Op school begint het te beteren. In de lagere klassen nemen ze je niet serieus. Maar nu merk ik dat naarmate je ouder wordt, leraren je meer als volwassenen beginnen te beschouwen en ze je mening willen horen."

Hoe gaat dat precies in zijn werk, praten met ouders? Elke (15 jaar): "Ze zeggen: 'Als er iets is, moet je het altijd zeggen. We luisteren wel als er problemen zijn.' Dat is makkelijk gezegd, natuurlijk, maar ik heb het geluk dat mijn ouders effectief mee helpen naar een oplossing te zoeken. Maar ik zal wel eerst nadenken voordat ik met een probleem bij mijn ouders kom. Ik zeg ook eerder iets tegen mijn mama. Mijn papa is meer een amusante en dan ga ik toch liever naar mijn mama. Wij praten redelijk rustig, zij luistert naar mij en dan bekijken hoe we een probleem kunnen oplossen. Ik heb het gevoel dat ik gehoor krijg."

Het maakt niet uit hoe oud je bent: erkenning wilt iedereen. Er is wel een groot verschil tussen volwassenen en jongeren. Psychotherapeut Wilfried van Craen: "Jongeren weten niet goed wat ze waard zijn. Ze hebben nog weinig ervaring kunnen opbouwen. En juist die ervaring zegt: dit heb jij gerealiseerd, dit ben jij waard. Het enige wat ze hebben is hun sociaal netwerk, studieresultaten, misschien een of andere sport of een hobby waar ze goed in zijn. Verder hebben ze weinig terreinen van zelfrealisatie, terwijl volwassenen dat meestal wel hebben via hun werk. Dus wat ze waard zijn, laten jongeren helaas heel erg afhangen van wat anderen van hun denken."

Die anderen zijn vaak vrienden, maar niet alleen vrienden. Ook de ouders spelen hierin een cruciale rol. De hunkering naar erkenning van ouders krijgt een compleet andere dimensie als een van hen er niet meer is. Silke: "Het is een jaar geleden gebeurd. Mijn vader was ziek, lag altijd in bed. Dat contact is altijd verminderd. Maar nu mis je die wel. Achteraf hoop je dat het contact steviger was gebleven. In het begin was ik wel ongelukkig. De klas wist totaal niet hoe ze moest reageren. Eerst zwegen ze erover en dan voel je je nog meer alleen. Maar nu is dat oké. Op school is daar even over gesproken, bij godsdienst, toen ik er niet was, maar eigenlijk verder is er door leraren nooit over gesproken. Dat hoefde voor mij ook niet, want dan kom je toch alleen maar negatief in de aandacht."

Dat neemt niet weg dat het contact tussen ouders en kinderen een evenwichtsoefening is. Aandacht van ouders kan een oppepper geven, te veel bemoeienis leidt tot frustraties. Met als ultieme inzet de privacy. Dimitri: "Je hebt je eigen leven, en je hebt niet graag dat je ouders zich daarin moeien. Op je eigen kamer moet je je kunnen terugtrekken, op jezelf komen. Vorige week komt mijn moeder binnen om op mijn kamer een grote schoonmaak te doen. 'Nee,' zeg ik, 'dat is mijn kamer, dat is ongeveer de enige plek waarmee je je niet moeit.' Maar toch moest ze haar goesting doordrijven en moest ik toegeven."

Femke (16 jaar): "Ik heb geen eigen kamer, dat stoort me wel. Ik slaap met drie andere zussen op twee grote bedden in een kamer. Dat is niet gezellig, vooral irritant. We hebben één computer en dus veel ruzie om op de computer te kunnen. Als mijn moeder is gaan werken, moet ik thuis blijven om op de kinderen te letten. Ik ben de oudste."

 

Goesting bij iemand anders

 

Elke: "In het begin van dit jaar werd ik een beetje uitgesloten. Ik weet nog altijd niet hoe dat kwam. Dat zal ook te maken hebben gehad met dat het een nieuwe klas was. Er zitten veel mensen tussen met een andere denkwijze. Die zijn bezig met drank, drugs en sigaretten. Ik heb daar liever niet mee te maken."

Omgang in een groep valt jongeren niet altijd mee. Ze toetsen hun eigen referentiekader af aan de gangbare normen in de groep. Afwijzing ligt op de loer en kan hard inslaan op een gebroken ego. Toch zijn er doorzetters die niet snel van hun stuk te brengen zijn. Dimitri: "Ik zou me daar niet van distantiëren, maar juist contact zoeken. Om te zien hoe anderen over sommige dingen denken. Ik denk dat meer en meer jongeren uitgesloten worden. Dat heeft te maken met de sociale structuur. Ook de invloed van de media. Degene met een maatje meer horen er niet bij. Dan zie je op school groepen ontstaan. Jij hoort daarbij of jij hoort daar niet bij. Als je niet in plaatje past, is het niet altijd even gemakkelijk."

Elke: "Pesten komt wel voor, maar vaak zie je het niet. Je ziet wel wat er gebeurt op het schoolplein. Maar je weet amper wat er zich afspeelt in het hoofd van de slachtoffers. De meesten praten daar heel moeilijk over."

Ook als je wel geaccepteerd wordt door een groep betekent dat niet onmiddellijk dat je geluk een boost krijgt. In hun zoektocht naar aansluiting voelen jongeren perfect aan wanneer ze ergens niet thuishoren. Niet eens omdat ze worden uitgesloten, maar omdat ze er gewoon niet thuishoren. Silke: "Eenzaamheid bij jongeren komt wel veel voor, denk ik. Je kunt nog wel bij een groep gaan staan, maar als je er niet echt bij betrokken wordt, sta je eigenlijk alleen." In het In Petto-onderzoeksrapport Connected uit 2011 klonk een gelijkaardige reactie: "Als ik met vrienden op café ga, dan word ik niet echt uitgesloten. Maar zij zeggen dan: 'Wij gaan boven nog eens poolen of een pintje pakken.' Dan heb ik eigenlijk geen goesting om dat te doen en voel je toch een soort van eenzaamheid. Je hebt dan eerder goesting om bij iemand anders te zijn, maar niet bij die personen."

 

Anders tel ik niet mee

 

Flappen liggen op tafel. Het woord 'geluk' in het midden van een blad geschreven. Een vrije associatie. Waarden die na tien minuten zijn te lezen zijn: 'gezondheid', 'een (unieke) kans krijgen', 'ontspannen', 'liefde krijgen', 'familie', 'een goed gesprek', 'muziek', 'jezelf goed voelen', 'lachen'... What about money? Waar zijn de materiële waarden naartoe? Geld, luxe, statussymbolen... tellen die niet meer mee?

Dimitri: "Geld is toch een taboeonderwerp. Als je geld hebt, ben je zogezegd gelukkig. Maar ik ken genoeg mensen die veel geld hebben en toch ongelukkig zijn. Geld is vals geluk. Als je eens veel geld hebt, komen er een heleboel mensen op je af. Is dat geld op, dan zie je ze niet meer." Elke: "Geld zorgt voor een deel voor geluk. Als je heel arm bent, ga je ook niet heel gelukkig zijn. Als je dan geld krijgt, denk je 'yes!', ik kan weer wat meer."

Je realiseert je amper hoe belangrijk welvaart is, als je er geen gebrek aan hebt. Een even fundamentele waarheid als het leven zelf. Toch, als je doorvraagt, beseft ons panel heel goed wat geld kan betekenen om je gelukkiger te maken. Dimitri: "Wij zitten, of zijn er deels uit... Wij zaten in geldnood. Geld wordt dan inderdaad wel belangrijker. Je begint er ook meer op te letten. Niet echt gierig, maar je let er wel op wat je uitgeeft. De materiële aspecten worden minder belangrijk. Als we echt iets nodig hebben, dan halen we het. Maar zonder kunnen we ook. Ik voelde me niet minder vrij zonder dat geld. Mijn ouders zorgden ervoor dat we alles konden doen, wat we wilden doen. We hebben sowieso niet zo heel veel luxueuze dingen gedaan vroeger, zoals zes keer per jaar naar een pretpark gaan. Wanneer het dan tegen zit, mis je dat ook minder snel."

Afgelopen zomer stond in de kranten dat meer en meer jongeren een schuldenlast opbouwen. Het ging met name over 100.000 jongeren tussen 20 en 35 jaar die zodanig veel op krediet leven dat ze hun schuldenberg niet meer konden afbetalen.

Elke: "Ik denk dat mensen enorm onder invloed staan van reclame. Dat ze denken: ik moet dat hebben, anders tel ik niet mee, dan ben ik niets waard." Dimitri is het met haar eens: "Ze promoten ook al die kredietzaken. Mensen raken gemakkelijk gehecht aan de media. Als er echt iets populair wordt, zoals mode of gsm's, dan loopt een paar weken later de halve school daarmee rond. Een paar maanden later is er weer iets anders. Dat wordt dan gepromoot met kredietaanvragen en rentevoeten, tegen zoveel procent na zoveel maanden. En mensen denken dan: dat gaat er nog bij, dat gaat er nog bij... Dat is gewoon niet haalbaar."

 

Silke: "Als ik echt iets nodig heb, zoals kleren, dan krijg ik dat. Geen probleem. Als ik het niet nodig heb, dan betaal ik dat gewoon terug. Het meeste krijgen wij wel. Mijn broer, die is negen, wilt graag spelletjes. Hij heeft er al zo veel. Hij krijgt het dan wel, maar hij moet de helft zelf betalen."

 

Plannen b

 

Dimitri: "Ik zou graag neurochirurgie willen studeren. Je kunt dan mensen helpen, dat geeft voldoening. Er zijn zoveel artsen voor hersenen, maar we weten nog geen tien procent van de hersencapaciteiten. Onderzoek daarnaar doen, lijkt me heel interessant." Op de vraag wie dit gaat betalen, antwoordt Dimitri: "De bedoeling is mijn ouders. Voor zover dat gaat lukken. Mijn broer kan geen hogere studies doen. Het geld dat ze voor hem uitsparen, kunnen ze aan mij spenderen."

De opleiding neurochirurgie betekent absolute focus op een bepaald studieobject. En dat twaalf jaar lang. Dat is een uitzichtloos lange periode als je zestien bent. Dimitri heeft daarom een plan b achter de hand: "Geschiedenis zou een goed vak zijn voor mij. Goede punten en veel interesse. Dat is totaal iets anders dan neurochirurgie, maar ik ben geïnteresseerd in veel verschillende dingen." Dimitri heeft een relatie met Femke. Al tien maanden. Ze blijven bij elkaar, daarvan zijn ze overtuigd. Femke: "Absoluut. Ik wil de verzorging in, maar ook ik heb een plan b, manicure. Dat is een pittige opleiding, heel secuur werk."

De toekomstplannen worden opvallend gedetailleerd op tafel gelegd. Dimitri: "Kinderen daar praten we wel over. Met die lange opleiding zou dat haalbaar moeten zijn. Ik heb dan mijn doctoraat. Je kan dan beginnen werken. Daarna beginnen aan kinderen. Zorgen dat die goed begeleid worden. En als ik al aan het werk ben, kan ik mij verder specialiseren. Zo inplannen dat dat op een redelijke leeftijd gedaan kan worden."

Op de vraag of de jongeren graag naar het buitenland willen om hun horizon te verbreden, zijn de meningen verdeeld. Silke ziet het wel zitten zo'n avontuur: "Ik zou dat wel graag doen. Ik wil graag weten hoe mensen ergens anders leven, daar ben ik wel geïnteresseerd in. Hoe doen ze dat? Ik zou graag een jaartje stage doen. Curaçao boeit me. Een vriendin van mij werkt daar. Die mensen zijn veel bezig met drugs en drugsbestrijding. Ik zou graag willen weten hoe die mensen leven."

Elke: "Over tien jaar ben ik afgestudeerd. Denk ik. Het zal zeker in de richting van economie of marketing zijn. Maar nooit naar het buitenland. Ik zou mijn familie te veel missen. Een nicht van mij is een jaar in Honduras geweest. En haar miste ik al enorm. En dan nog wel naar zo'n land als Honduras, zo'n onveilig land!"

Dimitri: "Ik geef me nu al op voor uitwisselingsprogramma's. Je leert andere culturen kennen. Het geeft je stof tot nadenken." In deze tijden waarin de wereld spreekwoordelijk steeds kleiner wordt, lijkt het steeds gemakkelijker om de wereld af te reizen en om eender welke studie aan te vangen. Toch lijkt voor jongeren die wereld niet altijd even transparant. Dimitri: "De keuzemogelijkheden en indeling van universiteiten hebben we wel gekregen op school. Maar meer dan dat weet je niet. De rest moet je zelf uitzoeken."

 

Jij maakt het verschil (niet)

 

Hoe dan ook, de toekomstdromen gaan uitkomen. Het zal niet gemakkelijk gaan, volgens het panel, maar als je in jezelf gelooft is alles mogelijk. Dimitri: "Als je zelf zegt: dat is het vooropgesteld doel en je kunt dat halen, ik weet wat ik wil bereiken en ik ga ervoor. Dan lukt het." Zelfs de grote Europese crisis, die dagelijks de kranten en de actualiteitrubrieken opvult, kan ze daar niet vanaf brengen. Dimitri: "Van die crisis merken we eigenlijk niet veel tegenwoordig. Oké, je leest wel over faillissement hier faillissement daar, maar voor de rest: de wereld blijft draaien. Je moet je er ook niet te druk om maken om die crisis. Want als je dat doet is alles onmogelijk. Je moet je concentreren op de eigen weg die je moet gaan."

Het bewustzijn rond het milieu lijkt deze generatie met de paplepel ingegoten te zijn. Toch gaat het geloof in een betere wereld er niet automatisch in. Door het gebrek aan een grote beweging lijkt vooruitgang boeken niet vanzelfsprekend. Houden burgers zich wel aan de voorschriften, dan zijn het de grote multinationals die roet in het eten brengen. Elke: "Als er een persoon milieuvriendelijk is, dan is de volgende dat niet meer. Voor een persoon die milieuvriendelijk is zijn er tien miljoen die dat niet zijn. Jij persoonlijk maakt het verschil niet voor de hele planeet."

Silke heeft daarentegen meer vertrouwen: "Ik ben vegetariër. Ik let er wel op. Hoe meer mensen er vegetarisch worden, hoe minder dieren er geslacht worden. Ik denk dat het wel gaat verbeteren in de toekomst. Tien jaar geleden toen je ging eten, zag je niet veel vegetarisch op de menukaart. En nu kom je toch al snel vier, vijf verschillende gerechten tegen. Er gaan zeker meer en meer mensen vegetarisch eten."

 

 

Bronnen

Onderzoeksrapporten Hip Hip Happy en Connected gratis te downloaden op www.inpetto-jeugddienst.be

Dominique Verschuren, "Afwijzing is als een regenbui: vervelend, maar niet traumatisch." Psychotherapeut Wilfried van Craen vertelt over fake bij jongeren, in: Fake Magazine, In Petto, Antwerpen, april 2010, p. 44-47. (Verkrijgbaar op www.inpetto-jeugddienst.be)